Jongeren met een chronische aandoening zien hun financiële positie en toekomst wankelen. Een groot deel van hen loopt door corona extra studievertraging op en krijgt dus te maken met een hogere studieschuld. Daarnaast zijn er minder inkomsten doordat zij hun (bij)baan verliezen of niet meer hun baan volledig kunnen uitvoeren vanwege het te grote gezondheidsrisico. Jongeren die de arbeidsmarkt gaan betreden krijgen het nog lastiger. Het vinden van een stageplek is al erg moeilijk, laat staan een duurzame baan. De angst überhaupt niet aan een baan te kunnen komen is tijdens de coronacrisis voor onze doelgroep heel realistisch. Al vóór de coronacrisis kwamen jongeren met een chronische aandoening veel minder makkelijk aan het werk dan ‘gezonde’ leeftijdsgenoten. Uit ons recente onderzoek, waarbij we hebben gekeken naar de vorige recessie, komt naar voren dat onze jongeren dubbel zo hard getroffen werden in vergelijking met ‘gezonde’ jongeren. Dit zijn schrijnende cijfers en geven niet veel hoop voor de toekomst.

Ondanks dat onze doelgroep behoefte heeft aan extra begeleiding en zorg (ook zonder corona), schiet de dienstverlening van de gemeente en het UWV veelal tekort. Jongeren voelen zich vaak niet gehoord door de gemeente en het UVW waardoor zij geen, of geen passende en duurzame baan vinden. Bovendien blijkt dat gemeenten en het UWV uit financiële overwegingen terughoudend zijn met middelen zoals loonkostensubsidie, loondispensatie en jobcoaching. Terwijl dit, zeker als iemand nog moet starten op de arbeidsmarkt, kan bijdragen aan het succesvol toetreden op de arbeidsmarkt. Er is behoefte aan maatwerk: vraag aan de jongeren wat zij nodig hebben om hun werk te behouden of te kunnen doen! In de dienstverlening van het UWV en gemeenten moet dus flink geïnvesteerd worden, want hier is veel verbetering mogelijk. De behoeften van de jongeren aanhoren en serieus nemen en het structureel inzetten van ervaringsdeskundigheid bij het maken en evalueren van beleid, zijn daarbij goede eerste stappen. JongPIT kan daarbij helpen.

Werkgevers, overheid en gemeenten: ga met ons in gesprek en zorg dat er flexibel gekeken wordt naar oplossingen voor jongeren die tijdens de corona-periode tegen problemen op werkgebied aanlopen. Zij vragen misschien om net wat extra begrip (en soms praktische hulpmiddelen) wanneer zij voor hun gezondheid nog langer thuis moeten werken, hebben iets meer ondersteuning nodig om hun baan te vinden en te behouden. Daarbij roepen wij iedereen (de overheid, werkgevers, UWV, gemeenten én de nederlandse samenleving) op om hun steentje bij te dragen, zodat onze groep jongeren hun talenten kunnen inzetten. Help onze jongeren zodat zij niet, net zoals in de vorige crisis, achteraan in de rij aansluiten.

Maar… een groot deel van de jongeren met een chronische aandoening valt buiten het bereik van de banenafspraak en participatiewet, namelijk de hoger opgeleide jongere met een chronische aandoening. Door hun opleidingsniveau wordt het uurloon van de jongere dusdanig hoog ingeschat dat zij met minimale uren zelf in staat moeten zijn het minimumloon te verdien, en dus geen aanspraak kunnen maken op ondersteuning. Werkgevers nemen hen niet aan omdat ze dan liever een jongere aannemen zonder aandoening, óf iemand die onder de banenafspraak valt. Zij vallen dus tussen wal en schip en concurreren niet alleen met hun gezonde leeftijdsgenoten maar ook met hun leeftijdsgenoten die binnen de banenafspraak vallen. Voor veel gemeenten is het daarnaast onduidelijk wie deze jongeren zijn en waar zij hen kunnen vinden. Wij kunnen ook hierbij helpen. We hebben zowel cijfers als dienstverlening.

De impact van de coronacrisis op jongeren met een chronische aandoening is enorm. Niet alleen op de mentale en fysieke gezondheid van deze jongeren, maar ook op hun zorg, (mogelijkheden tot) onderwijs, werk en op hun vrije tijd. Toch zijn er ook positieve effecten. Bijvoorbeeld: de invoering van hybride werkmogelijkheden blijkt voor velen in onze doelgroep een positieve ontwikkeling te zijn en dit zouden we graag in de toekomst (ook ná de coronacrisis) behouden. Het scheelt ons stress omdat het risico tot besmetting klein is, bespaart ons (reis)energie en geeft ons de mogelijkheid onze dag anders in te delen. Key is om hierin de jongere zelf niet uit het oog te verliezen. Wij weten vaak zelf goed wat voor onze gezondheid en werkvermogen de beste situatie is.

De PIT van JongPIT staat voor Perspectief, Inclusie en Talent. Jongeren met een chronische aandoening hebben enorm veel talent. Samen kunnen we ervoor zorgen dat deze talenten ook benut worden. Een inclusieve samenleving is daarbij heel belangrijk. Zorg ervoor dat ook deze jongeren kansen krijgen. Zodat zij allemaal Perspectief hebben om volwaardig mee te kunnen doen in de maatschappij. Wij zijn overigens niet zielig, wij pakken de kansen die er zijn! Maar we kunnen ook wel wat hulp gebruiken.

Eline van der Meulen en Femke van Zoggel

namens alle jongeren van JongPIT: Acha, Anne, Carlos, Celine, Daan, David-Jan, Dewi-Jill, Elise, Emma, Gabrielle, Heleen, Heleen, Jet, Judith, Judith, Kaya, Kim, Lauren, Leanne, Leonie, Leonie, Lisa, Maaike, Mandy, Manon, Mathijs, Maurits, Meta, Narita, Nathalie, Noortje, Olav, Renee en Sanne.